Skip to content

Plantengeneeskunde en dementie?

  • Blog

Uit het vorige artikel van apotheker Piet Sollie bleek al dat omega 3 kan zorgen voor een beter cognitief functioneren. Maar op welke manier kan de destructieve impact van milde cognitieve achteruitgang en dementie nog beperkt worden? Hij slaat er de wetenschappelijke literatuur op na en komt al snel terecht bij de plantengeneeskunde.

Huidige geneesmiddelen matig doeltreffend

Momenteel is er nog geen geneesmiddel gevonden om dementie of cognitieve achteruitgang te voorkomen of te genezen. Wel is er de laatste jaren een enorme vooruitgang geboekt op het vlak van kennis over deze ziektebeelden en de mogelijkheid tot het afremmen van de impact.

De werking van de geneesmiddelen die momenteel worden voorgeschreven is matig. Daarom wordt in de hedendaagse wetenschappelijke literatuur volop gefocust op alternatieven. We stellen ons deze keer de vraag of het al dan niet mogelijk is om binnen de plantengeneeskunde een wetenschappelijk verantwoorde ondersteuning te vinden.

Ginkgo Biloba, de ‘goddelijke’ boom

Ginkgo Biloba of de Japanse tempelboom is één van de oudste levende boomsoorten op onze planeet. Ondanks wat zijn naam doet vermoeden, komt deze boom oorspronkelijk uit China. Later werd die wel in Japan aangeplant bij tempels en vereerd als een god. De boom stond er namelijk symbool voor onveranderlijkheid, hoop, liefde, toverkracht, tijdloosheid en, belangrijk, een lang leven.

Ook in de Chinese geneeskunde heeft de boom al duizenden jaren het statuut van geneeskrachtige plant. Dat wekte bij Westerse onderzoekers zowel interesse als scepticisme, die beiden duidelijk weerspiegeld worden in de wetenschappelijke literatuur. Tot voor kort werd gesteld dat er niet voldoende bewijs bestond voor een geneeskrachtige werking. Voor geheugenproblemen bij mensen met een normaal cognitief functioneren, zo schreven Amerikaanse onderzoekers, is de doeltreffendheid nog niet voldoende overtuigend. In hetzelfde artikel schreven deze onderzoekers dat de data wel uitwezen dat Ginkgo Biloba de cognitieve achteruitgang bij dementie meer afremt dan een placebo.

Wat zeggen Alzheimeronderzoekers vandaag?

Er zit dus toch wel iets in. Maar is het relevant? Dit dreef onderzoekers ertoe scherpere en nauwkeurigere onderzoeken uit te voeren. De verwachtingen over de mogelijkheden van dit extract werden stilaan positiever, hoewel nog geen enkele onderzoeker de klinische relevantie ervan zwart op wit kon aantonen.

In 2015 publiceerde het toonaangevende tijdschrift Journal of Alzheimer’s Disease een nieuw overzicht van studies over de mogelijke werking van deze goddelijke boom. Zij merkten op dat dit extract ondertussen één van de best geëvalueerde en meest in kaart gebrachte plantenextracten is, ook al is de exacte werking ervan nog niet helemaal duidelijk.

Toch blijkt het extract een beschermend effect op de hersenen uit te oefenen. Zo maakt het lichaam van patiënten met de ziekte van Alzheimer o.a. een plakkerig eiwit aan, genaamd amyloid-β. Dat eiwit is cruciaal in het ontstaan van Alzheimer. Uit het onderzoek bleek dat het negatieve effect van amyloid-β vermindert als een extract van de Gingko Biloba wordt ingenomen. De onderzoekers bestudeerden het effect van Ginkgo Biloba bij 2561 patiënten met dementie en cognitieve achteruitgang. Het resultaat was verrassend. Ze concludeerden dat een dosis van 240 mg/dag zorgt voor een vertraging van de cognitieve achteruitgang en een stabilisering van de globale klinische verandering van de patiënten.

Bovendien is het extract volstrekt veilig om in te nemen en levert het geen bijwerkingen op. Ook interacties in combinatie met andere medicatie zijn onbestaande tot zeer beperkt. Er is geen verhoogd risico op bloedingen in combinatie met remmers van de bloedstolling.

Blijkbaar stond de Ginkgo Biloba dus niet voor niets symbool voor een lang leven. Nochtans werd deze wonderboom in de traditionele Chinese geneeskunde niet gebruikt tegen cognitieve achteruitgang, maar wel voor ademhalings- en blaasproblemen. Misschien geeft toekomstig onderzoek op dat vlak nog wel verrassende resultaten.

Een Chinese allesgenezer?

Vanuit de Chinese geneeskunde kennen we ook Panax Ginseng, één van de meest bestudeerde plantenextracten in het veld van cognitieve middelen. Panax is het Latijnse woord voor ‘allesgenezer’. Van Panax Ginseng is inderdaad bewezen dat het een impact heeft op de bloeddruk, de stofwisseling en het immuunsysteem.

De laatste tien jaar is ook veel onderzoek gedaan rond Ginseng als cognitieve verbeteraar.

Er is gebleken dat Ginseng een effect heeft op metingen van hersenactiviteit bij jonge gezonde vrijwilligers. De bevindingen van een recente studie wijzen op een verbetering van de herinnering van persoonlijke gebeurtenissen en kennis van de wereld. Ook wees dit onderzoek uit dat dit extract het werkgeheugen of kortetermijngeheugen, de aandacht en snelheid van het denken verbetert.

Ginseng en dementie

De vraag is echter of dit ook een positief effect heeft bij dementie. Er zijn heel wat aanwijzingen die suggereren dat Ginseng inderdaad veelbelovend kan zijn in de ondersteuning van het ziekteproces bij dementie. Recente studies wijzen op een vermindering in de cognitieve achteruitgang, zoals voorspeld werd op basis van onderzoek met gezonde proefpersonen. Niettegenstaande staat het onderzoek rond Ginseng en dementie nog niet zo ver als bij zijn tegenhanger Ginkgo Biloba. Studies hebben tot op vandaag de dag nog niet voldoende proefpersonen bereikt om een finale uitspraak te doen. Toch verwachten we ook hier binnenkort meer eenduidigheid over.

Bronnen:

Weinmann, Stefan, et al. “Effects of Ginkgo biloba in dementia: systematic review and meta-analysis.” BMC geriatrics 10.1 (2010): 1.

Ernst, Edzard. “The risk–benefit profile of commonly used herbal therapies: Ginkgo, St. John’s Wort, Ginseng, Echinacea, Saw Palmetto, and Kava.”Annals of internal medicine 136.1 (2002): 42-53.

Weinmann, Stefan, et al. “Effects of Ginkgo biloba in dementia: systematic review and meta-analysis.” BMC geriatrics 10.1 (2010): 1.

Tan, Meng-Shan, et al. “Efficacy and adverse effects of ginkgo biloba for cognitive impairment and dementia: a systematic review and meta-analysis.”Journal of Alzheimer’s Disease 43.2 (2015): 589-603.

KarWah, Leung, and Wong SzeTsai. “Pharmacology of ginsenosides: a literature review.” Chinese Medicine 5.20 (2010).

Neale, Chris, et al. “Cognitive effects of two nutraceuticals Ginseng and Bacopa benchmarked against modafinil: a review and comparison of effect sizes.”British journal of clinical pharmacology 75.3 (2013): 728-737.

Kim, Hee Jin, Pitna Kim, and Chan Young Shin. “A comprehensive review of the therapeutic and pharmacological effects of ginseng and ginsenosides in central nervous system.” Journal of ginseng research 37.1 (2013): 8-29.

Tags:

Back To Top
Zoeken
Winkelwagen