Skip to content

Kan je je lever een handje helpen met zuiverende kruidenpreparaten?

Al duizenden jaren is de mens zich ervan bewust dat bepaalde planten en kruiden een positieve invloed hebben op de gezondheid. Hoewel de reguliere geneeskunde steeds vooruitgang blijft boeken, reiken vele mensen daarnaast terug naar alternatieve geneeswijzen zoals kruidengeneeskunde. Apothekeres Claudia Bollekens van Sollie Apothekers licht toe welke kruiden een positief effect hebben op de werking van je lever.

Wat is kruidengeneeskunde?

Naast de reguliere geneeskunde, waarbij je je huisarts raadpleegt of naar het ziekenhuis gaat, bestaan er nog een heleboel complementaire of alternatieve behandelmethodes. Denk maar aan acupunctuur, homeopathie en kruidengeneeskunde. De laatste twee worden al eens met elkaar verward, maar ze werken volgens een heel ander principe.

Bij homeopathie gaat men plantenbestanddelen, mineralen of dierlijke producten gebruiken die dezelfde symptomen veroorzaken als de te bestrijden ziekte. Zo wordt het lichaam een handje geholpen om zichzelf van binnenuit te herstellen. Bij kruidengeneeskunde of fytotherapie daarentegen gebruikt men uitsluitend plantaardige middelen die een tegengesteld effect teweegbrengen. Hierbij wordt gerekend op de geneeskrachtige werking van de plant om de gezondheid te bevorderen en/of om specifieke en algemene klachten te behandelen. Daarnaast worden bij homeopathie verdunde producten gebruikt, terwijl dat bij fytotherapie net geconcentreerde middelen zijn.

Het is niet altijd even duidelijk hoe kruidenpreparaten precies werken, en over sommige is maar weinig informatie te vinden. Er zijn er echter ook waarnaar uitgebreid onderzoek verricht is en die even gunstige effecten kunnen hebben als ‘gewone’ geneesmiddelen. Zo zijn er bijvoorbeeld kruidenpreparaten die een zuiverende werking hebben op de lever.

Leverzuiverende preparaten

De lever is de fabriek van ons lichaam. Hij verwerkt voedingsstoffen tot bruikbaar materiaal voor ons lichaam of tot stoffen die we gemakkelijk kunnen uitscheiden. Of zo zou het moeten. We belasten onze lever nogal met onze westerse eetgewoonten. De vele verzadigde vetten, eiwitten, en alcohol bijvoorbeeld kan de lever maar moeilijk verwerken. Als hij het te zwaar krijgt, geeft hij het op. Dan krijgen we een vervette lever. De cellen van de lever worden minder actief en stoppen met belastende of giftige stoffen af te breken. Wat hulp van buitenaf kan welkom zijn.

Er bestaan verschillende planten die je lever een handje kunnen helpen. Zo worden de effecten van mariadistel, artisjok en kurkuma uitvoerig onderzocht. In de apotheek kan je bijvoorbeeld kruidenpreparaten vinden zoals Silymax (bevat mariadistel, artisjokextract en kurkuma) en Leverzuivering ORTIS (bevat artisjok, paardenbloem en mariadistel).

Mariadistel

Mariadistel of Carduus Marianus is de meest onderzochte plant voor de behandeling van leverziekten. In de Ayurvedische, Indische geneeskunde bijvoorbeeld is de plant al 4000 jaar gekend om haar heilzame werking.

De actieve bestanddelen van mariadistel zitten in de zaden van de plant: silybine, silydianine en silychristine, samen silymarine genoemd. Verschillende farmacologische studies hebben al bevestigd dat silymarine leverbeschermende, antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Bovendien kan silybine de eiwitsynthese doen stijgen, waardoor beschadigde levercellen hersteld worden en de normale leverfuncties verbeteren. Daarbovenop voorkomt mariadistel dat giftige afvalstoffen opgenomen worden in de levercellen.

Een van die studies werd uitgevoerd bij tuberculosepatiënten. Voor hun ziekte hadden zij een normale leverfunctie, maar de medicatie die ze maandenlang moesten nemen, belastte hun lever enorm. Om te onderzoeken of silymarine de leverfunctie verbetert, kregen de 29 testpersonen naast hun antituberculosemiddelen ook een mengsel van silymarine toegediend. Hun leverwaarden werden duidelijk beter, waardoor de conclusie werd getrokken dat de combinatie van silymarine en leverbeschadigende middelen een gunstig effect heeft. De onderzoekers beveelden een dosering aan van 200-400 mg silymarine per dag, in te nemen voor de leverbeschadigende middelen.

Een ander onderzoek heeft aangetoond dat mariadistel een zeer veilig product is. Patiënten met leverafwijkingen kregen gedurende zes maanden een hoge dosis silymarine (600-800 mg/dag) toegediend, maar ondervonden geen last van bijwerkingen.

Om werkzaam te zijn, moeten de actieve stoffen echter goed opgenomen worden door ons lichaam. Hoe vlot de silymarine tot in de bloedbaan geraakt, hangt af van verschillende factoren. Daarom kan de opname en dus de werking van verschillende commerciële producten, ondanks de identieke vermelding van de inhoud, sterk variëren.

Artisjok

Artisjok is niet alleen een gezonde delicatesse, bekend voor de bittere smaak, maar het wordt ook wereldwijd gebruikt als kruidenpreparaat. Het extract van artisjokbladeren vertoont namelijk antioxidatieve en beschermende eigenschappen voor zowel de lever als de galwegen.

Dankzij dierproeven weten we dat artisjokextract leverbeschermende effecten heeft en dat het helpt om weefsel opnieuw op te bouwen. Bovendien stimuleert het de productie van galvocht en remt het de cholesterolbiosynthese en de oxidatie van ‘slechte’ of LDL-cholesterol af (het is deze cholesterol die hart- en vaatziekten kan veroorzaken). Tot nu toe is het leverbeschermende effect van artisjok echter nog niet bewezen in gecontroleerde klinische studies en meer onderzoek is nodig om het mechanisme volledig te begrijpen.

De wetenschappelijke literatuur bevestigt wel dat artisjok veilig is. Testpersonen tolereren de extracten goed en vertonen erg weinig nevenwerkingen.

Kurkuma

Tegenwoordig vind je kurkuma, met curcumine als actief hoofdbestanddeel, terug in eindeloos veel preparaten. In verschillende studies wordt geschreven over de uiteenlopende effecten van kurkuma, waaronder ontstekingswerende, antibacteriële, antivirale, antioxidatieve effecten en een nematocide activiteit (het doden van rondwormen).(8)

Ook in diverse experimentele modellen van leverschade toont curcumine gunstige eigenschappen. Zo voorkomt het leverschade door schimmels, ijzeroverdosis, bepaalde antibiotica en ethanol. De grote uitdaging bij kurkumapreparaten is de opname. Gewone kurkuma plakt in je darm en wordt traag met de stoelgang uitgescheiden. Er zijn echter gepatenteerde preparaten te verkrijgen die een zeer goede opname garanderen. Dat zijn ook de preparaten waarmee de studies werden uitgevoerd.

Hoe dan ook zijn er meer studies nodig om kurkuma aan te kunnen raden voor de behandeling van acute en chronische leverschade. Uit onderzoeken bij dieren en mensen blijkt in ieder geval wel dat kurkuma veilig is om in te nemen.

Het kan dus zeker geen kwaad om kruidenpreparaten met deze bestanddelen te gebruiken om de leverfunctie extra te ondersteunen met een zuiveringskuur. Tijdens de feestdagen bijvoorbeeld, aangezien in die periode wel eens regelmatig een glaasje alcohol wordt gedronken. Zowel preventief gebruik als een zuivering achteraf zijn nuttig.

Bronnen:

  1. Winslow LC, Kroll DJ. Herbs as medicines. Archives of Internal Medicine. 1998;158(20):2192-9.
  2. Robert B Saper M, MPH. Overview of herbal medicine and dietary supplements 2016 [updated 25 maart 2016; cited 2016 28 maart]. Available from: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-herbal-medicine-and-dietary-supplements#H15
  3. Kimball C Atwood M. Homeopathy [updated 14 maart 2016; cited 2016 12 april]. Available from: https://bit.ly/2kLQ3dS.
  4. Abenavoli L, Capasso R, Milic N, Capasso F. Milk thistle in liver diseases: past, present, future. Phytotherapy Research : PTR. 2010;24(10):1423-32.
  5. Pieters L. Farmacognosie: Medicinale planten en Natuurproducten. Universiteit Antwerpen: Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Dierengeneeskundige Wetenschappen; 2012-2013. Sh-26 p.
  6. Ben Salem M, Affes H, Ksouda K, Dhouibi R, Sahnoun Z, Hammami S, et al. Pharmacological Studies of Artichoke Leaf Extract and Their Health Benefits. Plant Foods for Human Nutrition (Dordrecht, Netherlands). 2015;70(4):441-53.
  7. Kraft K. Artichoke leaf extract – Recent findings reflecting effects on lipid metabolism, liver and gastrointestinal tracts. Phytomedicine. 1997;4(4):369-78.
  8. Araujo CC, Leon LL. Biological activities of Curcuma longa L. Memorias do Instituto Oswaldo Cruz. 2001;96(5):723-8.
  9. Rivera-Espinoza Y, Muriel P. Pharmacological actions of curcumin in liver diseases or damage. Liver International. 2009;29(10):1457-66.
Back To Top
Zoeken
Winkelwagen