Antioxidanten: de bewakers van ons lichaam en onze jeugd!

Als je een appel doorsnijdt en dan even op het aanrecht laat liggen, wordt ie al snel bruin. Hoe komt dat? De zuurstof in de lucht heeft ervoor gezorgd dat de cellen van de appel ‘oxideren’, waardoor ze beschadigd raken. Zo ontstaan er bruine vlekken. Ook in je lichaam leidt oxidatie tot beschadiging van de cellen, waardoor je sneller veroudert en ernstige ziektes kan ontwikkelen. Antioxidanten helpen je lichaam te beschermen, zoals vitamine C in citroensap doet bij de appel!

Vrije radicalen zijn de boosdoeners

Om je cellen, organen en weefsels te voorzien van energie, heeft je lichaam zuurstof nodig. Die zuurstof triggert heel wat chemische reacties, oxidaties, waarbij moleculen ontstaan met ongepaarde elektronen. Dat zijn zogenaamde ‘vrije radicalen’: omdat ze elektronen missen, gaan ze erg agressief te werk door van andere moleculen elektronen te stelen. Op die manier beschermen ze ons lichaam enerzijds tegen indringers zoals bacteriën, virussen en kankercellen. Maar door de blootstelling aan schadelijke omgevingsfactoren zoals uv-straling, sigarettenrook, fijn stof, een slecht voedingspatroon en andere soorten milieuvervuiling kan het gehalte aan vrije radicalen sterk verhogen. Daardoor gaan ze zich ook binden aan gezonde cellen, weefsels en organen en brengen ze dus anderzijds ook schade toe aan het lichaam.

Als vrije radicalen zich binden aan gezonde cellen, dan veroorzaken ze daar heel wat schade.

Antioxidanten maken vrije radicalen onschadelijk

Antioxidanten beschermen onze cellen tegen die overtollige vrije radicalen. Als het lichaam niet genoeg antioxidanten kan aanmaken en je er ook via je voeding niet genoeg binnenkrijgt, dan kunnen die vrije radicalen voor veel problemen zorgen. Zo kunnen de gevolgen hiervan zijn: snellere veroudering, ontstekingsziekten, een verzwakt immuunsysteem en allerlei andere degeneratieziekten.

Welke antioxidanten zijn er?

De bekendste antioxidanten zijn betacaroteen, vitamine C, vitamine E, zink en selenium. Door gezond en gevarieerd te eten, kan je al een heleboel antioxidanten binnenkrijgen. Daarnaast zijn er supplementen te verkrijgen om je lichaam een handje te helpen.

Carotenoïden
Carotenoïden zijn een groep van meer dan 600 gele, oranje en rode pigmenten die planten aanmaken. De meest voorkomende carotenoïden in het westerse dieet zijn α-caroteen, β-caroteen, β-cryptoxanthine, luteïne, zeaxanthine en lycopeen. Als supplement is het aan te raden om een carotenoïdencomplex te nemen, aangezien elke carotenoïde zijn eigen werking heeft. In de voeding komen ze ook allemaal samen voor.

Bètacaroteen, de bekendste van de groep carotenoïden, is een sterke antioxidant. Hij beschermt de huid en de ogen en fungeert ook als provitamine A. Dat betekent dat het in het lichaam omgezet kan worden in vitamine A.

Lycopeen is een helderrood carotenoïde dat in tomaat en andere rode vruchten zit, zoals watermeloen en rozenbottels. Als je je tomaten kookt, krijg je meer van de werkzame stoffen binnen. Lycopeen zou het risico op prostaatkanker verminderen.

Luteïne en zeaxantine vinden we vooral in koolsoorten. Ze gaan de vermindering van het gezichtsvermogen tegen die vrije radicalen veroorzaken in het netvlies.

Astaxanthine is een van de krachtigste en veelzijdigste antioxidanten. De hoogste concentratie astaxanthine komt voor in de groene microalg Haematococcus pluvialis, in plankton en andere algen. Via deze bronnen komt astaxanthine in de voedselketen terecht. Het is de belangrijkste roderoze kleurstof in zalm, garnalen, kreeft en krab. Naast een goede zonnecrème, is astaxanthine een optimale bescherming tegen de zon. Het beschermt de huid namelijk tegen de schadelijke effecten van uv-straling. Daarnaast heeft het ook een ontstekingsremmende en afweerversterkende werking.

Antioxidante mineralen

Ons lichaam kan geen enkel mineraal zelf aanmaken. We zijn voor deze stoffen totaal afhankelijk van onze voeding.

Selenium werkt nauw samen met vitamine E voor de bescherming van de celmembranen, de chromosomen en de ogen tegen vrije radicalen afkomstig van de uv-stralen. De rijkste bronnen van selenium zijn paranoten, orgaanvlees, vis en schaal- en schelpdieren.

Zink hebben we nodig voor de groei en ontwikkeling van ons lichaam, voor de voortplanting en voor de goede werking van ons zenuwstelsel. De rijkste bronnen van selenium zijn vlees, gevogelte, zuivel, ongeraffineerde granen, bonen, noten, zaden.

Antioxidante vitaminen

Vitamine C is een krachtige wateroplosbare antioxidant. Goede bronnen van vitamine C zijn fruit en groenten, vooral rauwkost.

Vitamine E is de belangrijkste vetoplosbare antioxidant uit de voeding. De natuurlijke vitamine E ondersteunt de gezondheid van onder meer het hart en de bloedvaten, het immuunsysteem, het zenuwstelsel, de botten, de spieren, de lever, de huid, het haar en de ogen. Voedingsbronnen van vitamine E zijn onder andere de plantaardige oliën, noten, zaden, groene bladgroenten, volkoren granen, eieren, vis.

Conclusie
We kunnen en mogen vrije radicalen niet vermijden, maar met een gezond en evenwichtig voedingspatroon, lichaamsbeweging en een optimale formule met de basisantioxidanten kunnen we de negatieve gevolgen van te veel vrije radicalen beperken.